Ciekawe tradycje żałobne w Bułgarii. // Interesting funeral customs in Bulgaria.

Tym razem artykuł skłaniający do zadumy i trochę dziwny, ale podróżując natrafia się czasem na rzeczy, zjawiska i zachowania, które intrygują właśnie przez inność. Przebywając w bułgarskich miasteczkach i wsiach zaintrygował nas pewien nieznany nam dotąd zwyczaj - bardzo często natrafialiśmy na przypięte do drzwi, furtek lub bram duże czarne kokardy, najczęściej w towarzystwie notki o czyjejś śmierci, klepsydry. Sprawiało to niesamowite wrażenie, gdy spacerowaliśmy upalnym popołudniem po niemal niedającej znaku życia wsi (no może poza kilkoma psami).

This article is a bit weird and freaky, but you never know what will you see when you travel and sometimes things are the most interesting because of their weirdness... During our trip in Bulgaria we were intrigued by an unknown custom - especially in villages we've noticed big black ribbons attached to door, wickets or gateways, very often with paper notices of someones death. It was amazing and strange feeling to walk through almost empty vallage in the heat of summer afternoon and watching this ribbons.

Wszystkie zdjęcia zostały zrobione w wiosce Stob, w drodze do Stobskich Piramid - ciekawych formacji skalnych powstałych przez erozję wietrzną.

Kokardy te były widoczne na większości domów, wiele sprawiało wrażenie bardzo starych, były już wypłowiałe i potargane.

Długo szukałam w sieci jakichś informacji na ten temat jednak dopiero nasza znajoma Bułgarka była w stanie nieco naświetlić temat. Czarne kokardy to znak, że w danym domu ktoś niedawno zmarł lub nadal trwa żałoba, czasem kokardę wywiesza się w  rocznicę śmierci bliskiej osoby. Ponadto kobiety noszą czarne chusty na szyi 40 dni do kilku miesięcy po stracie krewnego, a nawet całe życie jeżeli straciły dziecko. Dość znany jest także zwyczaj noszenia małej czarnej wstążki na klapie marynarki na znak utraty kogoś bliskiego.

I couldn't find any information about this custom in the internet but our bulgarian friend was able to tell us more about bulgarian funeral customs. Black ribbons on the house are a sign that someone died recently or family is still in mourning. Sometimes ribbon is also put on door in the anniversary of someones death. Women are wearing black wraps around necks 40 days or few months after loosing somebody and whole life when they lost child. There is also popular to wear small black ribbons on the lapels as a sign of mourning.

Zauważyliśmy także, zwłaszcza w miasteczkach, że są miejsca wręcz kipiące od klepsydr ponaklejanych jedna obok drugiej, a po przyjrzeniu okazało się, że są to klepsydry jednej osoby. Byliśmy także świadkami naklejania przez młodą kobietę klepsydr na ścianie jednego z bloków mieszkalnych. Osoba, której zdjęcie widniało na pamiątce zmarła rok wcześniej. Znajoma tłumaczy nam, że takie klepsydry wywiesza się w Bułgarii zaraz po śmierci, 40 dni, 3 i 9 miesięcy, a później co roku od śmierci krewnego.

In bulgarian towns we have noticed places with many obituary notices. Whole walls were covered in this posters for only one dead person. I saw woman doing this and she covered wall in around 15 notices. This person died year before. In Bulgaria obituary notices are released right after death, 40 days after, 3 and 9 months and after every year.

Kilka razy w roku Bułgarzy mają święto zwane Zadusznica, kiedy wybierają się na groby krewnych z jedzeniem i czerwonym winem, które kładą na grób, a także obdzielają jedzeniem znajomych i sąsiadów, by uczcić pamięć zmarłego członka rodziny.

Few times a year bulgarian people have a special day called Zadushnitza, when it's time to visit graves of their relatives and bring them food and red wine and also share food with friends and neighbours to honor a memory of dead family member.

Gdyby kogoś temat zainteresował polecam artykuł Koła Naukowego Slawistów "Światowid"

Bułgarskie ludowe obyczaje pogrzebowe

Kilka ciekawostek z artykułu:

"Nieboszczyka pilnują, aby kot albo kura go nie przeskoczyła, nie podają nic ani nie witają się (przez podawanie rąk) nad nim – jest to umotywowane tym, że będzie wampirem."

"W niektórych okolicach środkowej Bułgarii, wszystkich najbliższych krewnych zmarłego wiążą pasem i oddalają od grobu na czas zasypywania go. Jest to zabieg mający na celu zabezpieczenia żyjących, by nikt nie poszedł w ślady zmarłego. "

"Stypę nazywają ravnenka – wyrównanie, gdyż w tym dniu grób jest dobrze wyrównany i nadaje się mu formę: obmurowują go lub stawiają na nim kamienną płytę. Pozostałe stypy odbywają się po trzech i dziewięciu miesiącach, po roku, po trzech latach. Po trzech latach zmarły wchodzi już bezpowrotnie do świata zmarłych."

Много благодаря за помощта, Savina :)